Mjesec januar posvećen je borbi protiv raka grlića materice, a posljednja sedmica u januaru prevenciji i isticanju značaja sprečavanja oboljevanja od ove teške bolesti, koja, ako se ne otkrije na vrijeme, ima smrtne posljedice.
Evropska asocijacija koja se bori protiv raka grlića materice (European Cervical Cancer Associaton) inicirala je obilježavanje ove sedmice da bi podigla svijest javnosti o ovoj bolesti, mogućnostima njenog sprečavanja i ranog otkrivanja.
Preuzmite odgovornost za sopstveno zdravlje
Rak grlića materice je zloćudna bolest koja pogađa žene, a odlikuje je nekonstrolisani rast ćelija grlića materice.
Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije, ovo je jedan od najčešćih karconoma u populaciji žena između 30. i 49. godine, pored raka dojke i pluća, sa velikim procentom smrtnosti. U BiH više od 250 žena godišnje oboli od raka grlića materice, a skoro polovina oboljelih žena umre.
Ovo oboljenje je moguće, u najvećem broju slučajeva, dijagnostikovati već u ranoj fazi Papanikolau testom, odnosno PAPA testom. Ovaj pregled je jednostavan, nije bolan i njegovi rezultati pokazuju da li je potrebno raditi dalje analize i preglede, te započeti neki od tretmana liječenja. Pojedini ginekolozi su mišljenja da je neophodno uraditi i kolposkopiju već na prvom pregledu svakoj djevojci/ženi koja je stupila u seksualne odnose.
Iako ih većina žene ne prepoznaju kao takve, do sada je identifikovano više simptoma raka grlića materice:
– krvarenje između dvije menstruacije
– krvarenje odmah nakon intimnog odnosa
– krvarenje nakon menopauze
– uvećan grlić
– vaginalni iscjedak uz prisustvo krvi
– krv u urinu
– bolovi u karlici i stomaku
– bolovi u donjem dijelu leđa
– oticanje nogu
– nervoza
– gubitak apetita
– stalna pospanost
– itd.
U rizičnu grupu žena, onih koje su u većoj opasnosti od obolijevanja od raka grlića materice, spadaju žene koje su prije 16. godine postale seksualno aktivne, koje imaju odnose s partnerom koji ima HPV (Humani Papilloma Virus) infekciju, ukoliko njihov organizam nema normalni imuni odgovor, ako su dugotrajno uzimale oralne kontraceptive, ako su već liječene zbog prekanceroze (CIN II i CIN III), tu su i genetske predispozicije, konzumiranje cigareta, te ukoliko nemaju redovne ginekološke preglede – najmanje jedan godišnje.
Uzrok raka grlića materice je Humani papilloma virus (HPV). Postoji oko 100 tipova HPV-a, a najopasniji za nastanak karcinoma su tipovi 16 i 18.
Žene mogu da preduzmu najmanje tri preventivna odgovora u borbi protiv ove bolesti:
– da izbjegavaju često mijenjanje seksualnih partnera, te da koriste zaštitu prilikom odnosa (kondomi)
– da redovno idu na ginekološke preglede i rade PAPA test
– da se jave svom ginekologu ukoliko su primjetile povećan vaginalni iscjedak.
Ukoliko do bolesti dođe, u ranom stadijumu je izlječiva uklanjanjem prekanceroznog i kanceroznog tkiva. U ekstremnijim fazama, može doći do uklanjanja materice, okolnog tkiva, jajnika, limfnih čvorova, pa čak i mokraćne bešike i rektuma. Nerijetko, prisutna je i terapija zračenjem i hemioterapija.
Da bi se izbjegle sve ove posljedice – ljekari savjetuju svim ženama da se redovno javljaju na ginekološke preglede, bez stida i straha, jer ovi pregledi mogu da im spase život!
