Evropsku sedmicu prevencije karcinoma grlića materice pokrenula je 2007. godine Evropska asocijacija za borbu protiv cervikalnog karcinoma, i obilježava se krajem januara, podsjećaju iz Instituta za zdravlje i sigurnost hrane Zenica.
Informisanje o simptomima, uzrocima bolesti, načinima prevencije, te povećanje broja žena koje rade kontrolni ginekološki pregled s PAPA testom, pravi je put ka unapređenju reproduktivnog zdravlja žena, smanjenju stope obolijevanja i umiranja ženskog stanovništva.
Karcinom – šta mu prethodi i koji su simptomi
Karcinom grlića materice je zloćudna bolest koja se javlja kada dođe do promjena na ćelijama grlića materice i one počnu nekontrolisano da rastu. Obično je potrebno mnogo godina da se promijenjene ćelije razviju u rak, navode iz INZ-a.
Stadijumi koji prethode karcinomu grlića materice lako se liječe, no kako ne postoje vidljivi znakovi bolesti, oni se mogu otkriti samo ciljanim testom (PAPA test). Prema procjenama GLOBOCAN-a za 2020. godinu, karcinom grlića materice još je na visokom četvrtom mjestu po učestalosti i smrtnosti kod žena u Bosni i Hercegovini, odmah nakon raka dojke, kolorektuma i raka pluća.
Prema tim podacima, u toku 2020. godine na području Bosne i Hercegovine 312 žena oboljelo je od karcinoma grlića maternice, a 153 umrlo od ove bolesti. Drugim riječima, u Bosni i Hercegovini svaki dan jedna žena dobije dijagnozu, a svaki će drugi dan jedna žena umrijeti od karcinoma grlića materice.
Simptomi karcinoma grlića materice nespecifični su i rijetki. Predstadijum karcinoma grlića materice ne pokazuje nikakve simptome, dok uznapredovale stadijume najčešće prati nepravilno vaginalno krvarenje, krvarenje između dva menstrualna ciklusa, krvarenje nakon polnog odnosa, neuobičajen iscjedak i bolovi u donjem dijelu trbuha.
Pregled prije simptoma
Glavni uzrok nastanka karcinoma grlića maternice je Humani papilloma virus (HPV), koji je nađen kod 99,7 odsto žena oboljelih od karcinoma grlića maternice.
Najčešće obolijevaju žene koje imaju genitalnu infekciju Humanim papiloma virusom (HPV), žene koje su seksualnu aktivnost započele u ranoj mladosti (prije 16. godine), žene koje imaju brojne seksualne partnere, žene koje su ranije liječene zbog CIN2 i CIN3, žene koje ne odlaze redovno na kontrole, žene koje dugotrajno uzimaju oralne kontraceptive, dugotrajno konzumiraju cigarete.
Zlatni standard u borbi protiv karcinoma grlića materice je redovan, bezbolan ginekološki pregled tokom kojeg se uzima bris sa grlića materice (PAPA test), te vakcinacija protiv humanog papiloma virusa (HPV) za adolescentkinje.
Sve žene, u dobi od 20 do 65 godina života trebalo bi da idu na redovne preglede. U početku, pregled bi trebalo raditi jednom godišnje, a nakon dva uzastopna negativna Papa testa, tj. uredna nalaza, pregledi se mogu raditi i svake tri godine.
Uradite pregled dok još nemate simptome, poručuju iz INZ-a.
